Prace budowlane w zależności od zakresu wymagają uprzedniego zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na ich rozpoczęcie. To, jak będzie w przypadku inwestycji, określone jest przez ustawę prawo budowlane z 7 lipca 1994 roku. Ostatnia nowelizacja ustawy miała miejsce w 2017 roku. Rozszerzyła ona katalog prac, jakie wymagają dokonania zgłoszenia.
Zmiany powinny uprościć formalności w przypadku niewielkich robót budowlanych, które nie mają znaczącego wpływu na miejscowy plan zagospodarowania. Program MdM przewiduje możliwość uzyskania zwrotu części podatku VAT w przypadku budowy, nadbudowy, przebudowy lub rozbudowy domu jednorodzinnego na cele mieszkaniowe. Aby uzyskać zwrot, pozwolenie lub zezwolenie na budowę musiało zostać wydane po 1 stycznia 2014 roku. Zmiany w przepisach budowlanych będą zatem dotyczyły również osób chcących skorzystać z programu MdM.
Dokładna lista prac budowlanych, które wymagają jedynie zgłoszenia, znajduje się w ustawie prawo budowlane w artykule 30 ust. 1. Wymienione w zapisach roboty budowlane są często uzależnione od powierzchni obiektu lub ilości znajdujących się na działce budynków i powierzchni tej działki. Przekroczenie wskazanych norm będzie związane z koniecznością uzyskania pozwolenia na budowę.
Wniosek może złożyć osoba, która posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Jeżeli jednak wolimy ustanowić pełnomocnika, ustawa dopuszcza także taką ewentualność. Należy w takiej sytuacji pamiętać o dołączeniu do zgłoszenia oryginału pełnomocnictwa lub jego kopię, potwierdzoną urzędowo za zgodność z oryginałem.
Zgłoszenia budowy należy złożyć u starosty, wojewody lub prezydenta miasta na prawach powiatu. Wzór wniosku petent otrzyma w placówce lub na stronie internetowej odpowiednich jednostek administracji państwowej (druk B-2). Zgłoszenie w przypadkach dotyczących domów mieszkalnych jest bezpłatne. Jeżeli natomiast chcemy dokonać prac w obiekcie, którego część przeznaczona jest pod inne cele, na przykład prowadzenie firmy, konieczne staje się uiszczenie opłaty.
Według ustawy jest to 1 zł za metr kwadratowy, jednak kwota nie może przekroczyć 539 zł. Opłata musi zostać uiszczona na początku. Dokument potwierdzający jej uregulowanie należy załączyć do wniosku. Zgłoszenie stanie się nieważne, jeżeli w ciągu 3 lat od złożenia wniosku nie rozpoczniemy prac. Po tym terminie konieczne będzie ponowne przeprowadzenie procedury i jej akceptacji.
Jeżeli we wniosku będą braki formalne, zobowiązani jesteśmy do ich uzupełnienia w określonym terminie. Okres na podjęcie decyzji przez organy administracyjne na wydanie zgody w takim przypadku liczony jest ponownie (od chwili złożenia kompletnego wniosku).
Zgłoszenie powinno zawierać informacje na temat rodzaju, zakresu i sposobu przeprowadzenia prac. Wnioskujący określa także termin planowanego rozpoczęcia inwestycji. Dodatkowo należy dołączyć pozwolenia, uzgodnienia, opinie wymagane odrębnymi przepisami, a także dokument, który potwierdzi prawo do dysponowania nieruchomością przez wnioskującego (druk B-3).
Niezależnie od zakresu prac, będziemy musieli wnioskować o pozwolenie na budowę, gdy planowane roboty będą wymagały oceny ich oddziaływania na środowisko, w tym na obszar Natura 2000 oraz dla robót budowlanych wykonywanych przy budynkach wpisanych do krajowego rejestru zabytków.
Zgłaszając budowę, nie otrzymamy potwierdzenia zgody organu administracji państwowej. W tym przypadku, jeśli w ciągu 21 dni nie będzie sprzeciwu ze strony jednostki decyzyjnej, możemy rozpocząć prace. Jest to tak zwana zgoda milcząca. Po 21-dniowym okresie od złożenia wniosku możemy odebrać z gminy projekt budowlany oraz ostemplowany dziennik budowy. Obowiązujący obecnie okres został skrócony w nowelizacji, pierwotnie był o 9 dni dłuższy. Gdy bardzo zależy nam na wydaniu oświadczenia, możemy uzyskać je, składając odpowiedni wniosek na podstawie artykułu 217 kodeksu postępowania administracyjnego.
W roku 2017 znacząco został rozszerzony katalog prac, który podlega tylko zgłoszeniu, a nie jak było do tej pory, wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Także część robót została całkowicie zwolniona z dokonywania zgłoszeń lub uzyskiwania pozwolenia na budowę.
Zgłoszenia, a nie pozwolenia na budowę będzie wymagała:
Brak konieczności zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na budowę, zgodnie z nowelizacją, dotyczyć ma:
Zmiany mają wesprzeć osoby, które chcą rozpocząć budowę, a ilość formalności uniemożliwia im szybkie rozpoczęcie prac. W polskim prawie budowlanym takie rozwiązanie z pewnością okaże się pomocne. Skorzystać na zmianach powinno wiele osób, również dla urzędników jest to spore ułatwienie.